Akoestiek en waarom het belangrijk is
Deel I
Maart 2021
In deze 3-delige serie onderzoeken we de invloed en het effect van geluid in gebouwen, en hoe akoestiek kan worden gecontroleerd en gemanipuleerd voor optimale resultaten in specifieke omgevingen. Deze week: akoestiek en waarom het belangrijk is.
Lawaai is iets waar wij dagelijks aan worden blootgesteld. In tegenstelling tot ons vermogen om ons zicht te richten door ons hoofd te draaien of weg te kijken, een rolgordijn naar beneden te trekken of een licht aan te doen, is geluid iets dat ons overkomt. Afgezien van het dichtstoppen van onze oren met onze vingers of het bedekken ervan met een hoofdtelefoon, kunnen we er niet voor kiezen om iets niet te horen.
Bovendien hebben draadloze innovaties zoals Bluetooth, dankzij de vooruitgang van de technologie, ervoor gezorgd dat we geluid kunnen oproepen, on-demand: een heavy metal afspeellijst voor tijdens het sporten, een kookpodcast voor tijdens het woon-werkverkeer of witte ruis om ons te helpen 's nachts in te dommelen. Waar we ook gaan, er is lawaai - gewenst of ongewenst.
Ongewenst lawaai wordt meestal geluidshinder genoemd. Geluidsoverlast is niet nuttig voor de activiteit die we uitvoeren. Integendeel, het is hinderlijk. Het leidt ons af van onze primaire aandachtsgebied: een telefoongesprek, een collega of zelfs helemaal geen geluid - stilte. Wat het ene moment onze focus is, kan het volgende moment hinderlijk worden, en omgekeerd. Proberen naar die songtekst te luisteren en de openbare aankondiging op het perron overstemmen? Of proberen het liedje te overstemmen en te horen wanneer de volgende trein vertrekt? De waarde van een geluid is dus relatief en wordt altijd in de context ervaren.
Eén vorm van geluidshinder is wat wij achtergrond- of omgevingslawaai noemen. Dit is de achtergrond van geluiden die zoemen achter betekenisvolle geluiden in onze omgeving. Bijvoorbeeld de ventilator op uw bureaublad, een politiesirene buiten, gemompeld gebabbel uit de kamer naast u.
Geluidsvervuiling, ook wel ongewenst lawaai genoemd, is waar we vanuit een ontwerpperspectief in geïnteresseerd zijn. Meer specifiek, hoe we het kunnen minimaliseren, bagatelliseren en beheersen in een binnenomgeving.
Waarom is lawaai belangrijk in de bebouwde omgeving? Er is veel onderzoek gedaan waaruit blijkt dat geluidshinder en een teveel aan geluid een probleem vormen voor de gezondheid, het welzijn en de prestaties van mensen: van gehoorverlies tot stress, hart- en vaatziekten, veiligheidsrisico's en slaapstoornissen: ongewenst geluid kan leiden tot een hele reeks lichamelijke en geestelijke kwalen - om nog maar te zwijgen van het feit dat een teveel aan geluid de communicatie tussen mensen in welke omgeving dan ook belemmert. Redenen te over dus om harmonieuzere, geluidsgecontroleerde gebouwen te ontwerpen. Inderdaad: de regels en voorschriften inzake blootstelling aan lawaai zijn steeds strenger geworden.
Eenvoudig gezegd kan geluid in een gebouw twee vormen aannemen: contactgeluid of luchtgeluid:
Contactgeluid
Contactgeluid is het resultaat van een fysieke impact op een gebouw of een vast materiaal. De impact brengt de structuur van het gebouw of delen daarvan in trilling, waardoor geluidsgolven worden gegenereerd. Voorbeelden hiervan zijn voetstappen in een gang of het dichtslaan van een deur.
Luchtgeluid
Luchtgeluid verplaatst zich - zoals de naam al zegt - door de lucht. Dit soort geluiden kan zelfs luider worden wanneer ze weerkaatsen tegen bouwelementen. Het geluid van een tv, pratende mensen of een blaffende hond zijn voorbeelden van luchtgeluid.
Het onderscheid tussen deze twee is vooral relevant wanneer het erom gaat te kiezen hoe een specifiek geluidsprobleem het best kan worden aangepakt.
Het Merriam Webster woordenboek definieert akoestiek als de "wetenschap die zich bezighoudt met de productie, beheersing, transmissie, ontvangst en effecten van geluid".
In het kader van onze bespreking is de beoordeling van het vermogen van een ruimte om geluidsenergie vast te houden, ook wel nagalm genoemd, de sleutel tot deze wetenschap: nagalm treedt op wanneer geluid weerkaatst wordt door meerdere oppervlakken, waardoor een echo ontstaat. Nagalmtijd verwijst daarom naar de tijd die het geluid nodig heeft om te 'vervallen' of te vervagen.
Akoestische behandelingen zijn erop gericht de nagalmtijd te verminderen en de manier waarop geluidsgolven zich gedragen te beïnvloeden, hetzij door ze te absorberen hetzij door ze te verspreiden. In het eerste geval wordt het geluid letterlijk geabsorbeerd, terwijl het in het tweede geval wordt verstrooid met behulp van zorgvuldig gekozen oppervlakken. Een effectief akoestisch behandelingsprogramma omvat een verscheidenheid aan methoden, materialen en benaderingen, rekening houdend met de dynamiek van een gebouw en de geluidseisen voor de ruimte in kwestie.
Het laatste concept dat we hier zullen behandelen is geluidsisolatie. Bij geluidsisolatie gaat het erom geluid binnen een ruimte te houden en te voorkomen dat het naar buiten sijpelt naar plaatsen waar het niet gewenst is.
Geluidsisolatie werkt op basis van absorptie of diffusie van geluid, of een combinatie van beide. Aangezien geluid zich van de zijkanten, van boven of van onderen door een gebouw kan verplaatsen, wordt geluidsisolatie meestal toegepast in de vorm van akoestische vloeren, wanden en plafonds.
Nu we het basisjargon over akoestiek hebben behandeld, houd de delen 2 en 3 van deze miniserie over geluid in de gaten, waarin we de specifieke akoestische problemen van een handvol sectoren zullen bespreken, evenals ideeën over hoe ze kunnen worden aangepakt.