Francine Houben is stichtend partner en creatief directeur van Mecanoo Architecten. Met haar praktijk heeft ze internationale bekendheid verworven. Haar werk varieert van theaters, musea en bibliotheken tot buurten, woningen en parken. Elk ontwerp is gebaseerd op de observatie van mensen, locatie, cultuur en klimaat. Deze analyse leidt tot ontwerpen die inspelen op de huidige behoeften maar zijn ook voorbereid op (on)voorspelbare veranderingen.
Geselecteerde werken zijn onder meer Delft University of Technology Library, Delft (1997), La Llotja Theatre and Congress Centre, Lleida, Spanje (2008), Library of Birmingham, Verenigd Koninkrijk (2013), Bruce C. Bolling Municipal Building, Boston, Verenigde Staten (2015) en National Kaohsiung Center for the Arts, Taiwan (2018). Momenteel werkt ze aan de renovatie van de New York Public Library en de centrale bibliotheek van Washington, DC – ontworpen door Mies van der Rohe.
Na een drie jaar durende transformatie door Mecanoo, in nauwe samenwerking met OTJ Architects, is de in 2020 heropende Martin Luther King Jr. Memorial Library (MLKL) herboren als een eigentijds centrum voor levenslang leren dat alle gemeenschappen bereikt.
De bibliotheek, die in 1972 werd geopend, was de enige bibliotheek die is ontworpen door Ludwig Mies van der Rohe, een van de grootste architecten van de twintigste eeuw, en werd later vernoemd naar Dr. King, de vooraanstaande leider van de burgerrechten die in 1968 werd vermoord.
Over de modernisering van het gebouw zegt Francine Houben: "We hebben ons laten leiden door de tijdloze waarden van Martin Luther King en deze geïmplementeerd in de belangrijkste bibliotheek voor de inwoners van Amerika's hoofdstad."
De transformatie van MLKL brengt een nieuwe, humanistische omgeving op alle niveaus, ontworpen en geprogrammeerd voor de toekomst. Voorzieningen zoals een openbare daktuin, een theater, kenmerkende trappen en een reeks gemeenschapsstudio's en workshops.
Een centrale doelstelling van het nieuwe ontwerp, zoals Houben uitlegt, is "het benadrukken van de sociale ontmoetingsfunctie van de bibliotheek en haar sterke aanwezigheid als een sociaal herkenningspunt in de stad." De ontwerpbenadering brengt de zeer verschillende erfenissen van Mies van der Rohe en Dr King in evenwicht.
Voor de inrichting van de Martin Luther King Jr. Memorial Library koos Francine voor Marmoleum. Met zijn 'moderne tijdloze waarden' sluit Marmoleum op een natuurlijke manier aan bij het gebouw en de klassieke tijdloze meubels ontworpen door Eames en Mies van der Rohe.
Om elke verdieping een eigen identiteit te geven, zijn verschillende Marmoleum kleuren gebruikt. Op het A-niveau en op de eerste verdieping, in de kinderbibliotheek, is Marmoleum Sahara geïnstalleerd voor zijn warme en aangename uitstraling.
Voor de grote leeszaal, een ruimte om te lezen en te concentreren, is gekozen voor het diepbruinrode Marmoleum Henna. In de onderzoeksbibliotheek op de 3e verdieping is een Marmoleum Serene Grey vloer gelegd, die een meer neutrale zakelijke achtergrond biedt.
Naast de materiële expressie en de kleuridentiteit worden ook andere aspecten van Marmoleum door Francine verkend. In een specifieke ruimte van het MLKL wordt Marmoleum gebruikt om een verhaal te vertellen. Om meer licht in de ruimte toe te laten, zijn enkele van de oorspronkelijke muren verwijderd en met de toevoeging van een minimalistisch en eenvoudig Marmoleum vloerontwerp wordt een subtiele verwijzing gemaakt naar 'wat er ooit was', waarmee de geschiedenis op een elegante manier wordt gecommuniceerd.
In het interview horen we Francine uitleggen hoe de bibliotheek in de avonduren tot leven komt, hoe de reflectie van de warme Marmoleum tinten de ruimte verlicht met een zacht gekleurde gloed, waardoor het gebouw nog uitnodigender wordt en in een stedelijke context opvalt als een stralend gemoderniseerd icoon.
Francine Houben
Gal Keshet | regie, camerawerk en nabewerking
Gena Haensel | vertaling
Simone de Vries | advies