De brand van 2019 sloeg letterlijk en figuurlijk een flink gat in de dorpsgemeenschap van Hoogmade. Niet alleen voor de rooms-katholieke inwoners, want de kerk vormde voor de meesten een beeldbepalend baken in het dorp en velen bewaren bijzondere herinneringen aan de plek. De inwoners startten dan ook een inzamelingsactie om herbouw van de kerk mede mogelijk te maken. Hiervoor werd stichting De Groene Punt in het leven geroepen, verwijzend naar de kenmerkende kopergroene torenspits. Van het koper van de ingestorte torenspits werden - met een knipoog - ‘Bid-coins’ vervaardigd, als herinneringsmunt voor de vele vrijwilligers en tevens voor de verkoop om zo geld in te zamelen. Voorzitter Leo van Rijn van de Beheercommissie van de kerk is trots op wat de inwoners met veel gemeenschapszin voor elkaar hebben gekregen.
Tot zover de voorgeschiedenis, want als wij de Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk in april 2024 bezoeken, is dat om een kijkje te nemen bij het betegelen van de kerkvloer. De Bruin Tegelwerken uit Stolwijk voert dit werk uit in opdracht van aannemer Den Hoed uit Bergambacht. Op de website van Den Hoed is de herbouw in de diverse fasen mooi terug te zien (zie link onderaan dit artikel). Veldman Rietbroek Architecten uit Weteringbrug tekende voor de herbouw en inrichting, in samenwerking met Van Veen architectuur en erfgoed uit Leiden. Als we het kerkgebouw binnenlopen, treffen we tegelzetters Leon en Marc die bezig zijn met het betegelen van de vloer in het middenschip. 30 x 30-tegels van Mosa in geel en beige, diagonaal verlijmd. Elders in de kerk worden ook vloervlakken in de combinatie zwart/blauw en geheel zwart betegeld. Overal is een zwarte omlijsting en er komt ook een staande zwarte tegel als plint langs de wanden. Voor Leon en Marc is het de eerste kennismaking met de relatief nieuwe Eurocol-lijm 750 Multicol.
750 Multicol is een soepele allround lijm met een hoge aanvangskleefkracht en uitstekend standvermogen. Hiermee is hij vooral bedoeld voor het verlijmen van grootformaatwandtegels, maar hij wordt ook veel toegepast voor grootformaat op de vloer. Vanwaar toch de keuze voor de 750 op dit project met 30 x 30-tegels? ‘Technisch-commercieel adviseur Hans Meelker wilde ons graag eens laten kennismaken met deze nieuwe lijm’, legt Leon uit. ‘Dat maken we wel vaker mee met een nieuw Eurocol-product. Dan bespreekt Hans dat met onze collega en projectleider Aartjan van Beusekom. We verlijmen hier dan wel geen grootformaat, maar deze kerk is wel een mooi project om zo’n lijm eens uit te proberen.’ En, bevalt het? ‘Ik moet zeggen, hij smeert lekker en de hechting is prima. Van flubberlijmen moet ik niks hebben, deze is soepeI en stevig tegelijk. Ik zou hem ook best weleens willen gebruiken met grootformaat.’ Marc: ‘Wat ik ook prettig vind, is dat de 750 lekker smeuïg blijft in de emmer. Je wordt niet opgejaagd omdat de lijm snel verstijft. Bij zo’n precisieklus zoals hier is dat een fijne eigenschap.’
Leon en Marc werken nog maar anderhalf jaar bij De Bruin Tegelwerken, maar ze kennen elkaar toch al zo’n 25 jaar. Dat zit zo: ze werkten al samen bij Den Adel Tegelwerken, dat door De Bruin werd overgenomen. Eigenaar Frans den Adel verkocht de zaak, maar werkt nog altijd zelf mee als zzp’er. Liepen ze op dit kerkproject nog tegen technische uitdagingen aan? ‘Eigenlijk niet’, zegt Leon. Aannemer Den Hoed heeft een perfect strakke vloer opgeleverd, die we hebben voorgestreken met 099 Dispersieprimer. De vloertegels verlijmen we met de 750 en voor het voegwerk gebruiken we de 717 Eurofine WD. Het belangrijkst is dat de tolerantie tussen de tegels onderling minimaal is voor een strakke maatvoering. Daarom viel de keuze op Mosa, want zij konden dit garanderen.’ ‘Dat moet ook wel op zo’n grote oppervlakte, waarbij je ook nog in een patroon tegelt’, vult Marc aan. ‘Als je dan aan het begin van een rij tegels al begint te verlopen, kom je aan het eind natuurlijk helemaal niet uit.’ En het mag gezegd: het tegelwerk ligt er prachtig strak in. Twee vloervelden van circa 200 m² worden gescheiden door een dilatatie met daarboven een scheidingswand. Het voorste deel is voor kerkdiensten, het achterste deel van de kerk krijgt een multifunctionele en culturele bestemming voor de inwoners van Hoogmade. Daarnaast is er een betegelde toiletruimte, een kleine rouwkapel, een pantry, het altaar en het voorportaal.
Als we een maand later opnieuw een bezoek brengen aan Hoogmade, zijn Leon en Marc in de afrondende fase van het tegelwerk. Vandaag zijn we in gezelschap van Aartjan van Beusekom, projectleider namens De Bruin Tegelwerken, en Technisch-commercieel adviseur Hans Meelker. We vragen Aartjan hoe de kennismaking met de 750 Multicol is bevallen. ‘Hij smeert als een zónnetje’, zegt hij lachend. Maar dan serieus: ‘Toen Hans me vroeg om de 750 eens te proberen op dit project, stond ik daar zeker voor open. We testen wel vaker nieuwe Eurocol-producten in de praktijk. Prijstechnisch kwamen we er ook uit, dus gingen we aan de gang. Ik zeg: ‘we’, maar dan bedoel ik natuurlijk onze tegelzetters. Zij moeten een product goed vinden, anders laten ze het echt staan. En de jongens hier zijn enthousiast over deze lijm. Daarom hebben we hem intussen ook al gebruikt voor grootformaattegels in een paar woningprojecten. Is ook prima bevallen. Wat ons betreft, is het dus wel een blijvertje.’
Terwijl de mannen van Den Hoed bezig zijn met het afbreken van de steiger rond de kerktoren, werken Leon en Marc in het voorportaal van de kerk. Hier veel snijwerk, bijvoorbeeld in een ronde doorgang voor de trap naar het koor. Ook zien we hier de combinatie zwart/blauw terug, zoals in de toiletruimte in de zijbeuk van de kerk. In het middenschip zijn de mannen bezig met het verlijmen van de staande plint in zwarte tegels. Hiervoor smeren ze het ruwe metselwerk eerst voor met een laag 750. Op de stuclaag in het voorportaal verlijmen ze die plint met de pastategellijm 688 Elastifix.
Hans tot slot, over het gebruik van de 750: ‘Naast technisch advies aan de klant, zie ik het ook als mijn taak om nieuwe producten onder de aandacht te brengen. Toen ik Aartjan hoorde vertellen over dit kerkproject, dacht ik: een mooie gelegenheid om deze lijm gewoon eens te proberen. En zoals je zojuist van Aartjan hoorde, hebben ze er intussen ook al grootformaat mee verlijmd. Het werkt altijd twee kanten op. Wij dragen dingen aan en de klant op zijn beurt geeft ons feedback. De uitkomst moet zijn dat je er allebei beter van wordt.’ ‘Eens’, zegt Aartjan. ‘Ik vraag ook altijd aan onze tegelzetters, 20 à 25 in totaal, hoe een nieuw product bevalt. Dat koppel ik ook terug aan Hans. En ik maak graag gebruik van zijn technische adviezen. Ik kan gerust tegen een opdrachtgever zeggen dat ik een vloer te nat vind om te gaan tegelen, maar met een advies van Hans heb ik het ook zwart op wit van onze lijmleverancier. Dan sta je toch sterker in zo’n discussie.’